मेरो फूलबारी

"दिन न हो, आखिर आईजान्छ"- यो उखान नै होस् वा अरु कसैको भनाई, आफूलाई त औधि मन पर्छ। अलिकती थप्न मन लाग्छ: "दिन न हो, आखिर आईजान्छ ढिलो चाँढो"।

यस्तै दिनमध्येको एक दिन थियो ठिक एक महिना अघि, धेरैजना साथिहरुले पर्खिबसेको। हो नि, २००८ मे २२ को दिन अर्थात हाम्रो Graduation Day थियो। AIT को १०९ औं ब्याच भएर हामी Graduate भएका थियौं। न त चाँढो, न त ढिलो ठिक समयमै हामी पास भयौं र जिवनमै पहिलोपालि अन्तर्राष्ट्रिय डिग्रि लिन सक्षम भयौ।

घरका भित्तामा राखिएका Graduation का फोटोहरु क्या मज्जाका देखिन्थे। तर कता कता अपुरो जस्तो लाग्ने आफ्नो फोटो नहुँदा चाही। यो दिन संगै त्यसको पूर्ति हुने समय पनि आयो।

वयान गरेर साध्य छैन २२ मे को दिन। टाई, वुटमा सजिएर गाउन लगाई हिड्दा छाति फुलेको अनुभव हुने। सवैलाई एकै रंग, एकै ड्रेसमा देख्दा सैनिकहरुको जमात जस्तो लाग्ने। वधाईका वाणीहरु सहित हँसिलो अनुहार अनि दंग परेको मन हाफ टिसर्ट, हाफ्पाईन्टमा पनि गर्मी हुने थाईल्याण्डको भूमीमा गर्धन मुनी पुरै ढाक्ने त्यै पनि कालो कपडामा सजिएर हिडिरहँदा सितल अनुभव गरिरहेको थियो। कति जना त आफ्नो आफन्तलाई दायाँ-वायाँ लगाई आफ्नो सान देखाई रहेका देखिन्थे। अत्यन्तै रमणीय वातावरण अनि एक जुगमा एक दिन आउने क्षण। लाग्थ्यो आज निकै ठूलो कुरा हात पारेका छौं।

त्यसै आउँदैनन् यि क्षणहरु: कैयन प्रहार खाईनुपर्छ प्रोफेसरहरुसँग, कैयौं रात नसुति विताईनु पर्छ, कैयौ दिनहरु भोकै विताईनु पर्छ, कैयन ग्लासको चिया, कफि सेलाईनु पर्छ, घरवाट 'कता हराएको आजभोलि' जस्ता वचन सुनिनु पर्छ, प्रिन्टरहरुसंग जुध्नु पर्छ, कुर्सिमै निदाउन सक्नु पर्छ, कोठालाई विरानो बनाई ल्यावलाई आफ्नो कोठा बनाउन सक्नुपर्छ, कम्यूटरको किवोर्डमा हातको छाप लागिनु पर्छ, दिन कुन र रात कुन विर्षिनु पर्छ, वर्ड र ल्याटेक्स संग जुध्न सक्नु पर्छ, 'कति ढिला गरेको खान जानलाई' भन्ने साथिहरुका प्रहारहरु सहन सक्नुपर्छ……………………….।

तर डराउनु हुन्न। Graduation पछि यि सवकुराहरु साधारण लाग्ने रहेछन्। डिफेन्सको १ दिन अघि सम्म पनि मेरो Extension हुनसक्छ जस्तो लाग्ने क्षणहरु 'ओ हो, मैले त्यो पनि गर्न सकेछु है' जस्तोमा परिणत हुने रहेछन् Graduation पछी । यस्तो लाग्छ Graduation भनेको कलेजले आफ्नो शान देखाउने, विध्यार्थिले आफ्नो क्षमताको कदर भएको देखाउने, अनि विध्यार्थिले भोगेका सवै तिता अनुभवलाई विर्षिन लगाउने कलेजको एक कार्यक्रम हो। जे होस Graduation Graduation नै हो, जसलाई अरु कुनै कुराले प्यास मेटाउन सकिन्न।

दाइ तपाई कता जादै हुनुहुन्छ, कतार, दोहा, कुवेत कुन ठाउँ?

७ बजे (राती), १ जुन २००८ को त्रिभुवन विमान स्थलको सामान्य कक्षमा यो आवाज सुने लगत्तै झस्किन्छु। म त टोलाईरहेको पो रहेछु। म विना कोही साथी पहिलो पालि यति लामो यात्रामा संघर्ष गर्न निक्लिरहेको थिएँ, के के सोचिरहेको रहेछु त।

म यि तीनै ठाउँ जान लागेको हैन भाई, मन्दमुस्कानका साथ प्रति उत्तर दिन्छु।

अनि कता त?

उ थप जान्न खोज्छ, म ससंकित हुन्छु। ससंकित हुनुमा पनि कारण न छ। एयरपोर्ट भित्र एकदम ख्याल गर्नुपर्छ है भन्ने साथी-भाईको सल्लाह मेरो मष्तिस्कमा ताजै थियो।

त्यतै युरोप तिर, म देश नभनी महादेशको नाम लिन्छु।

केहीछिन उ वोल्दैन, यता उति हेरिरहन्छ। म मनमनै सोच्दछु, म पनि कति मापाको है, देश भनेर के नै जान्थ्यो र। कस्तो मात्तेको रै छ भनेर सोच्यो होला। वोल्नु पो पर्यो जस्तो लाग्यो, अनि सोधें,

भाई तपाई चैं कता तिर नि?

म कतार हिडेको दाई, कामको लागि।

मैले जस्तो उछिट्टेको जवाफ दिएन यस्ले। म कुरा मिलाउन लागें अनि भने:

ए। भाई म त फ्रान्सको लागि हिडेको तपाई कुवेत हुनुहुने रै छ, वरु कुन एयरलाईन पर्यो कुन्नी, यसो अवुधावि सम्म भएपनि संगै हुईन्छ कि?

भैएन छ दाई, म वहराईन हुदै जान्छु। उ उसको टिकट मलाई दिदै भन्छ, यि हेर्नुस त कति घन्टा कुर्नु पर्छ मैले वहराईनमा?

ओ हो, १० घन्टा रै छ, मेरो त जम्मा २ घन्टा।

राम हो र, अघिल्लो पाली जाँदा त सिघै लगेको थियो। यो पाली हतार हतारमा जानु परो अनि सिधै जाने टिकट नै मिलेन। कसरि विताउने होला खै।

वर्ण गहुँगोरो, करिव ५ फिट ५ ईंच उचाई, हल्ला जुंगाको रेखी, अनि मलाई दाई भन्ने भने पछि, करिव २२-२४ वर्षको उ, भरत शाही नामको रै छ। घर म्याग्दै रै छ।

आजै मात्र आएको म्याग्दिवाट, थाहा नै थिएन म जाने। पासपोर्ट देखाउँदै भन्छ, मेरो जम्मा १ हप्ताको भिसा वाकि रै छ अनि अहिले गएन भने पछि गार्हो हुन्छ रे। जान मन त थिएन, तर पैसा वढेको छ भने साथीहरुले अनि एक्कासी जानु पर्यो।

उ विना प्रश्न यथार्थ वताउँदै जान्छ। यस्तो लाग्छ उ आफ्ना कुरा कसैलाई सुनाउन चाहन्छ। भर्खर विहे गर्नु भयो कि के हो, भाइ? मैले सोधें।

अलिक लजायो, हो ३ महिना भो। बरु कसरी थाहा पाउनु भयो?

हा हा, म मनको कुरा बुझ्छु के? ठट्टा गरें मैले। उ मुसुमुसु हाँस्यो। विदेश जाने रहर पनि अनि जान पनि मन नलाग्ने भने पछि, विहे गरेको हुनु पर्छ नि, मैले भने। उस्को मन्द हाँसो अलिक वढ्यो। जुँगा ओठवाट अलिक तेर्सिए।

उसको पासपोर्ट हेरें, भिसा पनि। भिसा पनि अरेविकमा पो रै छ। अंग्रेजि मा केहि नि नहुने रै छ। मिति भने वुझें। १५ दिन वाँकि रै छ, तर उस्ले १ हप्ता भनेको थियो। सोचें राम्रोसंग जान्दैन रहेछ कि के हो पढ्न।

दाइ म पानी किनेर आउँछु, पासपोर्ट अनि झोला यहीं होस है, भन्दै उ गयो। नाई भन्नै मिलेन। खासमा मलाई एयरपोर्ट भित्र कुनै मान्छेको सामानको रेखदेख गर्न मन थिएन तर पनि वाध्यता आईपर्यो। म सोच्न लागें १० मिनेटको भलाकुसारीवाट चिनेको म दाई भनाउदोलाई पासपोर्ट समेत छोडेर २-३ मिनेट लाग्ने ठाउँमा पानी किन्न जाने यो पटमूर्ख नै हुनुपर्छ कि त म पटमुर्ख किनकि अनजानको मान्छेको सामान (जसमा लागुपदार्थ पनि हुन सक्छ) को रेखदेख गर्न हुन्छ भने। आखिरिमा उ नै पटमूर्ख ठहरियो, पानी किनेर आयो अनि सामान जिम्मा लियो।

क्रमश:

काठमाडौमा गएको बेला अनन्ता दिदीका कविताहरु हेर्ने भ्याएको थिएँ। सवै एक से एक रहेछन्। केही कविताहरुलाई दिदीको आवाजमै लिन सफल भएको छु।

यो कवितामा एउटा भ्रुण, जसलाई वावा र आमाले छोरीको भ्रुण रहेछ भनेर मार्न खोज्दैछन्, ले बोलीरहेको छ। कवियत्रीले भ्रुणको गुनासोलाई आफ्नो आवाजमार्फत प्रस्तुत गरेकी छिन्।

छोरीको भ्रुण भएकै आधारमा त्यसको हत्या गर्नु गम्भीर अपराध हो। हस्पिटलमा गएर गरिने भ्रुण हत्या पक्कै पनि कु-कर्म नै हो। यो कुकर्मलाई यो कविताले राम्रो झापड दिएको भान हुन्छ।

कविताको एक अंश:

"मानिस वचाउने हस्पिटल

दिन-दिन हुदैई छन वधशाला"

वाँकि कविता कवियत्रिको आवाजमा